Η Λωρίδα της Γάζας, που συχνά αναφέρεται απλώς ως Γάζα, είναι μια μικρή, πυκνοκατοικημένη περιοχή που βρίσκεται στην ανατολική ακτή της Μεσογείου Θάλασσας, συνορεύοντας με το Ισραήλ στα βόρεια και ανατολικά και με την Αίγυπτο στα νοτιοδυτικά.Ως ένα από τα δύο παλαιστινιακά εδάφη, μαζί με τη Δυτική Όχθη, αποτελεί κομβικό σημείο της ισραηλινοπαλαιστινιακής σύγκρουσης και μια περιοχή που έχει υποστεί δεκαετίες πολιτικής αναταραχής, αποκλεισμού και καταστροφικών ανθρωπιστικών κρίσεων.
Γεωγραφία και Δημογραφικά Στοιχεία
Με μήκος περίπου 41 χιλιόμετρα (25 μίλια) και πλάτος 6 έως 12 χιλιόμετρα (3,7 έως 7,5 μίλια), η Λωρίδα της Γάζας καλύπτει μια έκταση περίπου 365 τετραγωνικών χιλιομέτρων (141 τετραγωνικά μίλια).Παρά το μικρό της μέγεθος, φιλοξενεί πάνω από δύο εκατομμύρια Παλαιστίνιους Άραβες, συμπεριλαμβανομένου ενός πολύ υψηλού ποσοστού προσφύγων και των απογόνων τους από τους αραβοϊσραηλινούς πολέμους του 1948 και του 1967.Αυτή η συγκέντρωση ανθρώπων την καθιστά μία από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές στον κόσμο.Η πόλη της Γάζας είναι η μεγαλύτερη πόλη και η ανεπίσημη πρωτεύουσά της. Ο πληθυσμός αποτελείται στην συντριπτική πλειοψηφία από Σουνίτες Μουσουλμάνους, με μια μικρή χριστιανική μειονότητα.
Μια ταραχώδης ιστορία
Η σύγχρονη ιστορία της Λωρίδας της Γάζας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ευρύτερη σύγκρουση στην περιοχή:
- Σχηματισμός και Αιγυπτιακή Κυριαρχία (1948–1967): Τα σημερινά σύνορα της Λωρίδας ορίστηκαν μετά τον Αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1948. Μετά τη σύγκρουση, οι αιγυπτιακές δυνάμεις παρέμειναν στον έλεγχο αυτής της μικρής περιοχής, η οποία έγινε καταφύγιο για δεκάδες χιλιάδες Παλαιστίνιους που διέφυγαν ή εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους σε αυτό που έγινε το Ισραήλ – ένα γεγονός που οι Παλαιστίνιοι αναφέρουν ως Νάκμπα («καταστροφή»). Η περιοχή βρισκόταν υπό αιγυπτιακή στρατιωτική κυριαρχία και στους πρόσφυγες δεν χορηγήθηκε αιγυπτιακή υπηκοότητα.
- Ισραηλινή Κατοχή (1967–2005): Το Ισραήλ κατέλαβε τη Λωρίδα της Γάζας από την Αίγυπτο κατά τη διάρκεια του Έξι Ημερών Πολέμου του 1967. Για δεκαετίες, το Ισραήλ διατήρησε στρατιωτική παρουσία και έχτισε οικισμούς στην περιοχή. Η πρώτη παλαιστινιακή εξέγερση ( Ιντιφάντα ) κατά της ισραηλινής κατοχής ξέσπασε στη Γάζα το 1987.
- Περιορισμένη Παλαιστινιακή Αυτοδιοίκηση (1994–2007): Οι Συμφωνίες του Όσλο του 1993 μεταξύ του Ισραήλ και της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ) οδήγησαν στην ίδρυση της Παλαιστινιακής Αρχής (ΠΑ), η οποία ανέλαβε περιορισμένες κυβερνητικές λειτουργίες σε τμήματα της Γάζας και της Δυτικής Όχθης. Σε μια μονομερή κίνηση, το Ισραήλ απέσυρε όλα τα στρατεύματά του και διέλυσε τους οικισμούς του στη Γάζα το 2005.
- Έλεγχος και Αποκλεισμός της Χαμάς (2007–Σήμερα): Το 2006, η μαχητική ισλαμιστική ομάδα Χαμάς κέρδισε τις παλαιστινιακές βουλευτικές εκλογές. Μετά από μια σύντομη αλλά βίαιη σύγκρουση με την Παλαιστινιακή Αρχή υπό την ηγεσία της Φατάχ το 2007, η Χαμάς ανέλαβε τον αποτελεσματικό έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας. Σε απάντηση, το Ισραήλ και η Αίγυπτος επέβαλαν εκτεταμένο αποκλεισμό στην περιοχή, περιορίζοντας σοβαρά την κυκλοφορία ανθρώπων και αγαθών.
Η Συνεχιζόμενη Ανθρωπιστική Κρίση
Ο αποκλεισμός, που επιδεινώνεται από τις επαναλαμβανόμενες συγκρούσεις μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς και την πρόσφατη κλιμάκωση του πολέμου από τον Οκτώβριο του 2023, έχει οδηγήσει σε μια τρομερή ανθρωπιστική κατάσταση.Η οικονομία της Γάζας έχει σε μεγάλο βαθμό παραλυθεί, οδηγώντας σε ένα από τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας στον κόσμο και εκτεταμένη φτώχεια.
Οι πρόσφατες στρατιωτικές επιχειρήσεις είχαν καταστροφικές συνέπειες:
- Μαζικές εκτοπίσεις και ζημιές: Ο πόλεμος έχει οδηγήσει σε τεράστιες απώλειες ζωών, μαζικές εσωτερικές εκτοπίσεις και εκτεταμένες ζημιές ή καταστροφές κατοικιών, σχολείων, νοσοκομείων και κρίσιμων υποδομών.
- Λιμός και υγειονομική κρίση: Οι περιορισμοί στην ανθρωπιστική βοήθεια έχουν προκαλέσει σοβαρή κρίση πείνας, με τμήματα της Γάζας να αντιμετωπίζουν επίσημα λιμό. Το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης έχει αποδεκατιστεί, με πολλά νοσοκομεία να λειτουργούν μόνο μερικώς και να αντιμετωπίζουν σοβαρές ελλείψεις σε φάρμακα, καύσιμα και προμήθειες. Οι μολυσματικές ασθένειες και ο υποσιτισμός είναι ανεξέλεγκτα, ιδιαίτερα μεταξύ των παιδιών.
- «Υπαίθρια φυλακή»: Λόγω του αποκλεισμού και των αυστηρών περιορισμών στην κυκλοφορία, η Γάζα έχει συχνά περιγραφεί από τους επικριτές ως «υπαίθρια φυλακή». Η περιοχή παραμένει μια περίπλοκη και ασταθής περιοχή, με το πολιτικό της καθεστώς να αμφισβητείται και τον πληθυσμό της να υφίσταται τεράστιες δυσκολίες ως συνέπεια της μακροχρόνιας γεωπολιτικής σύγκρουσης.
