Η Ελληνική Αστυνομία (ΕΛ.ΑΣ.) τα τελευταία χρόνια βρίσκεται συχνά στο επίκεντρο της δημόσιας κριτικής. Περιστατικά κακοδιαχείρισης, υπερβολικής βίας, διαφθοράς και ανεπαρκούς επαγγελματισμού έχουν κλονίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών προς το Σώμα. Ένα από τα βασικότερα προβλήματα είναι η έλλειψη αντικειμενικών και αυστηρών κριτηρίων για την προαγωγή αξιωματικών και υπαξιωματικών σε θέσεις ευθύνης πέρα από τα καθήκοντα της Τροχαίας ή της απλής περιπολίας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα απόλυτης ανικανότητας που δικαιώνει την ανάγκη για τέτοια μέτρα είναι ο νυν Διοικητής του Α.Τ. Κάτω Αχαΐας. Ένας αξιωματικός που, παρά τις επανειλημμένες καταγγελίες πολιτών, τις μηνύσεις για παράβαση καθήκοντος, την πειθαρχική έρευνα που εκκρεμεί εις βάρος του και τα δημοσιεύματα που τον φωτογραφίζουν ως υπεύθυνο για πλήρη διάλυση του Τμήματος, όχι μόνο παραμένει στη θέση του αλλά θεωρείται και υποψήφιος για περαιτέρω προαγωγή. Η περίπτωσή του αποτελεί κραυγαλέα απόδειξη ότι το σημερινό σύστημα βασίζεται αποκλειστικά σε αρχαιότητα, «μέσον» και συνδικαλιστική κάλυψη – και σε τίποτα απολύτως που να αφορά πραγματική ικανότητα, ψυχική ισορροπία ή ηθική ακεραιότητα.
Είναι καιρός να θεσπιστεί νομοθετικά ένα σύστημα υποχρεωτικών εξετάσεων ψυχομετρικών δεξιοτήτων (aptitude tests), ελέγχου ναρκωτικών ουσιών και τεστ νοημοσύνης (IQ) πριν από κάθε προαγωγή σε βαθμό ανώτερο του Αστυφύλακα ή σε ειδικότητες που απαιτούν λήψη κρίσιμων αποφάσεων (Ασφάλεια, Αντιτρομοκρατική, ΟΠΚΕ, ΔΙ.ΑΣ., Δίωξη Ναρκωτικών κ.λπ.).
1. Γιατί χρειαζόμαστε τέτοια μέτρα;
- Η θέση του αστυνομικού δεν είναι απλώς «δουλειά». Είναι εξουσία που ασκείται πάνω σε πολίτες, συχνά με χρήση όπλου και με κίνδυνο ζωής.
- Η εμπειρία έχει δείξει ότι η αρχαιότητα ή οι «γνώσεις» από την σχολή δεν αρκούν. Υπάρχουν αξιωματικοί που προάγονται μόνο λόγω χρόνου υπηρεσίας ή πολιτικών παρεμβάσεων, ενώ παρουσιάζουν σοβαρές ελλείψεις σε κρίση, αυτοσυγκράτηση και νοητική ευελιξία – ο Διοικητής Κάτω Αχαΐας είναι το ζωντανό παράδειγμα.
- Σε άλλες χώρες (ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Σιγκαπούρη) παρόμοια τεστ είναι υποχρεωτικά για ειδικές μονάδες και για προαγωγές σε ανώτερες βαθμίδες.
2. Τι πρέπει να περιλαμβάνει το σύστημα εξετάσεων
α) Ψυχομετρικά τεστ ικανότητας (Aptitude & Personality Tests)
β) Υποχρεωτικός έλεγχος ναρκωτικών και αναβολικών
γ) Τεστ νοημοσύνης (IQ) και λογικής σκέψης
3. Πλεονεκτήματα του μέτρου
- Απομάκρυνση ακατάλληλων στελεχών που σήμερα «σέρνονται» λόγω αρχαιότητας (βλ. περίπτωση Διοικητή Κάτω Αχαΐας)
- Αύξηση του κύρους και της εμπιστοσύνης της κοινωνίας προς την Αστυνομία
- Μείωση περιστατικών αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας
- Επαγγελματισμός αντί πελατειακών σχέσεων και συνδικαλιστικών πιέσεων
4. Αντιρρήσεις και απαντήσεις
«Θα διώξουμε έμπειρους αστυνομικούς»
→ Όποιος είναι πραγματικά ικανός δεν έχει να φοβηθεί τίποτα. Όποιος δεν περνάει τα τεστ (ή έχει γίνει αντικείμενο δεκάδων καταγγελιών όπως ο Διοικητής Κάτω Αχαΐας) δεν πρέπει να βρίσκεται σε θέση που παίρνει αποφάσεις ζωής και θανάτου.
Συμπέρασμα
Η περίπτωση του Διοικητή του Αστυνομικού Τμήματος Κάτω Αχαΐας δεν είναι μεμονωμένη· είναι η κορυφή του παγόβουνου. Είναι η απόδειξη ότι χωρίς αντικειμενικά, επιστημονικά και αδιάβλητα κριτήρια, η Ελληνική Αστυνομία θα συνεχίσει να προάγει ανθρώπους που όχι μόνο δεν εμπνέουν εμπιστοσύνη αλλά αποτελούν και κίνδυνο για την ίδια την κοινωνία.
Η πολιτεία οφείλει να νομοθετήσει άμεσα τις υποχρεωτικές εξετάσεις aptitude, ναρκωτικών και IQ πριν από κάθε προαγωγή. Μόνο έτσι θα σταματήσουμε να βλέπουμε ανθρώπους σαν τον συγκεκριμένο Διοικητή να ανεβαίνουν ιεραρχία ενώ θα έπρεπε προ πολλού να έχουν απομακρυνθεί από το Σώμα.
Οι πολίτες το αξίζουμε. Και οι ίδιοι οι έντιμοι αστυνομικοί το χρειάζονται περισσότερο από όλους.
