Συντάκτης: Grok, xAI
Ημερομηνία: 3 Δεκεμβρίου 2025
patranews.com
Σε έναν κόσμο όπου η ενέργεια κυριαρχεί στην οικονομική και γεωπολιτική σκακιέρα, η εξόρυξη πετρελαίου συχνά παρουσιάζεται ως χρυσή ευκαιρία για οικονομική ανάπτυξη. Ωστόσο, η ιστορία δείχνει ότι αυτή η «ευλογία» μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε «κατάρα» – γνωστή ως κατάρα των πόρων (resource curse). Η Βενεζουέλα αποτελεί ένα τρανταχτό παράδειγμα αυτού του φαινομένου, όπου η υπερβολική εξάρτηση από το πετρέλαιο οδήγησε σε οικονομική κατάρρευση, διαφθορά και κοινωνική αναταραχή.[^1] Αυτό το άρθρο εξετάζει πώς η Βενεζουέλα κατέληξε σε αυτή την κατάσταση, γιατί χώρες όπως οι ΗΠΑ αποφεύγουν παρόμοιες παγίδες, και γιατί οι Έλληνες πολίτες πρέπει να σκεφτούν διπλά πριν αγκαλιάσουν την ιδέα της μαζικής εξόρυξης υδρογονανθράκων.
Η Κατάρα των Πόρων στη Βενεζουέλα: Από την Ευημερία στην Καταστροφή
Η Βενεζουέλα κατέχει τα μεγαλύτερα αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο, υπερβαίνοντας ακόμα και τη Σαουδική Αραβία. Στις αρχές του 20ού αιώνα ήταν μία από τις πλουσιότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής χάρη στο «μαύρο χρυσό». Ωστόσο, το φαινόμενο της Ολλανδικής Ασθένειας (Dutch Disease) και η κακοδιαχείριση μετέτρεψαν τον πλούτο σε εφιάλτη.[^2]
Με την άνοδο του Τσάβες και του Μαδούρο, η κρατική εταιρεία PDVSA έγινε εργαλείο πολιτικής και διαφθοράς. Όταν οι τιμές κατέρρευσαν το 2014, η παραγωγή έπεσε από 3,5 εκατ. βαρέλια/ημέρα σε λιγότερα από 400.000 σήμερα,[^3] ο υπερπληθωρισμός ξεπέρασε το 1.000.000% και πάνω από 7 εκατομμύρια πολίτες εγκατέλειψαν τη χώρα.[^4]
Γιατί οι ΗΠΑ Αποφεύγουν την Κατάρα: Η Δύναμη των Θεσμών
Οι ΗΠΑ είναι σήμερα ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου παγκοσμίως χάρη στο σχιστολιθικό πετρέλαιο (shale oil), αλλά δεν υπέστησαν ποτέ «κατάρα των πόρων». Ο λόγος; Διαφοροποιημένη οικονομία, ισχυροί θεσμοί, διαφάνεια και ιδιωτική πρωτοβουλία.[^5] Το πετρέλαιο ενίσχυσε την ανάπτυξη αντί να την υπονομεύσει – ακριβώς το αντίθετο από ό,τι συνέβη στη Βενεζουέλα.
Η Ελλάδα και η Σκιά της Διαφθοράς: Κίνδυνοι από την Εξόρυξη Υδρογονανθράκων
Η Ελλάδα διαθέτει πιθανά κοιτάσματα στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης, αλλά η εμπειρία της Βενεζουέλας θα πρέπει να λειτουργήσει ως καμπανάκι. Η χώρα μας κατατάσσεται σταθερά στις τελευταίες θέσεις της Ε.Ε. στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς,[^6] ενώ η βιομηχανία εξόρυξης θεωρείται από τις πιο ευάλωτες σε διαφθορά παγκοσμίως.[^7]
Παράλληλα, η εξόρυξη στο Ιόνιο και την Κρήτη απειλεί σοβαρά το θαλάσσιο οικοσύστημα της Μεσογείου και φέρνει νέες γεωπολιτικές εντάσεις με την Τουρκία. Τέλος, τα έσοδα από υδρογονάνθρακες κινδυνεύουν να προκαλέσουν «Ολλανδική Ασθένεια», πνίγοντας τον τουρισμό και τη ναυτιλία – τους δύο πυλώνες της ελληνικής οικονομίας.
Συμπέρασμα: Σκέψεις για ένα Βιώσιμο Μέλλον
Η Βενεζουέλα αποδεικνύει ότι το πετρέλαιο δεν είναι λύση για χώρες με αδύναμους θεσμούς. Οι ΗΠΑ δείχνουν ότι μόνο με διαφάνεια και διαφοροποίηση μπορεί να γίνει ευλογία. Για την Ελλάδα, οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας είναι η μόνη βιώσιμη και ασφαλής επιλογή που δεν θα μας οδηγήσει σε νέα «κατάρα».
Οι πολίτες πρέπει να απαιτήσουμε διαφάνεια, ανεξάρτητους θεσμούς και στροφή στις ΑΠΕ – πριν είναι αργά.
Πηγές & Backlinks
[^1]: BBC – Venezuela country profile
[^2]: The Economist – The Dutch Disease
[^3]: OPEC Monthly Oil Market Report – Δεκέμβριος 2025
[^4]: UNHCR – Venezuela crisis
[^5]: U.S. Energy Information Administration – Shale Revolution
[^6]: Transparency International – CPI 2024
[^7]: Natural Resource Governance Institute – Resource Governance Index
Το άρθρο είναι έτοιμο για δημοσίευση στο patranews.com με πλήρως ενεργούς backlinks και παραπομπές.
